In 2024 is het Generiek Kompas geïntroduceerd, het kompas dat gaat over (langdurige) zorg en ondersteuning en kwaliteit van bestaan van mensen met een zorgvraag thuis, in de wijk of in het verpleeghuis. Om hier verder invulling aan te geven, delen we voorbeelden uit de praktijk. Dit keer aandacht voor krachtige leefsystemen in en vanuit de wijk door samenwerking tussen sociaalwerkorganisatie WijZijn en TWB Thuiszorg West-Brabant.

Iedereen krijgt in zijn leven te maken met hulp- en zorgvragen. Dit kan variëren van een klein verzoek om hulp tot intensieve zorg. Mantelzorgers, familieleden, vrijwilligers en professionals werken samen om deze hulp te bieden. Samen vormen zij een netwerk. Ook technologie en hulpmiddelen kunnen helpen om een antwoord te geven op de vraag naar zorg en ondersteuning. Netwerken kunnen ontstaan rondom de persoon met de zorgvraag. Maar het kan ook gaan om netwerken tussen professionals of organisaties.

Vanuit het Generiek Kompas geloven we in samenwerking en in leren van elkaar. Door voorbeelden met elkaar te delen, inspireren we elkaar en versterken we de zorg.

Praktijkvoorbeeld: Zorgzame Buurt West-Brabant

Dit initiatief is eind 2024 opgezet vanuit sociaalwerkorganisatie WijZijn en TWB Thuiszorg West-Brabant in de gemeente Roosendaal. Mensen worden steeds ouder en de toenemende vraag aan ondersteuning en zorg kan niet allemaal opgevangen worden door organisaties en hun professionals. Hoe kunnen we de ouderen in de wijk zelf in bewegen krijgen en de urgentie laten voelen dat zij zelf aan zet zijn? Wat hebben zij nodig om hun buurt zorgzamer te maken zodat ze prettig thuis wonen? En sluit onze dienstverlening daar goed op aan of zijn er andere netwerken nodig?

Vanuit deze vragen is de visie van het project gebaseerd op het versterken van de eigen mogelijkheden van inwoners, het betrekken van het eigen netwerk en het bieden van ondersteuning vanuit en in de wijk. Door welzijn, sociale aspecten en (medische) zorg te combineren, wordt optimaal gebruik gemaakt van elkaars expertise en vaardigheden. Lees meer over de aanpak en de onderliggende visie in dit gezamenlijke ambitiedocument.

“Het creëren van een (sociale) basis waarop een zorgzame buurt kan bloeien, kun je alleen maar samen”

Gezamenlijke infrastructuur in wijken

Uitgangspunt van de ondersteuning is: informeel waar het kan, formeel waar het moet en niet langer dan nodig. En collectief waar het kan en individueel als nodig. WijZijn en TWB willen dit bereiken door het inrichten van een gezamenlijke infrastructuur in wijken waardoor inwoners zo lang als mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Door hun intensieve samenwerking gaan zij het echt anders doen, in en vanuit de wijk.

Andere doelen van het project zijn:

• Dagbeleving en activering, indicatieloos in de wijk te realiseren om te komen tot minder maatwerkvoorzieningen Wmo en een meer collectieve aanpak.
• Zo lang als mogelijk zelfstandig het huishouden draaien door inzet op reablement en zelfredzaamheid om de omvang en frequentie van ondersteuning te beperken.
• Mantelzorgondersteuning om de draagkracht van de directe naaste(n) te behouden.
• Zorgzame buurt om te komen tot sterke verbindingen en wederkerigheid tussen buurtgenoten en zo de instroom naar maatwerkvoorzieningen Zvw en Wmo te beperken.
• Combineren van sociaal arrangeren en zorgregie wat leidt tot ‘Eén inwoner, één plan’ om zo duurdere begeleiding en zorg te verminderen.

Nieuwe energie in de samenwerking

Kwartiermakers Danny Garland (WijZijn) en Paul Mutsers (TWB) lichten de samenwerking toe: “Bij de start van het project Zorgzame buurt was het even zoeken naar elkaar. Organisaties spreken voor elkaar soms vreemde talen, hebben te maken met andere financieringsstromen en weten soms niet van elkaar wat men gezamenlijk kan betekenen voor de inwoner van de wijk. Deze zoektocht heeft gezorgd voor nieuwe energie in de samenwerking. Elkaar raadplegen, doorverwijzen en samen zaken initiëren werd de standaard werkwijze. De basis was gelegd voor samen de wijk ingaan om de bewoner te bevragen over zijn zorgzame buurt.”

In de samenwerking gaat het volgens de kwartiermakers om vier succesfactoren:

1. Vertrouwen
2. Geduld
3. Een goede (samenwerkings)relatie
4. Echt weten wat de ander doet

Danny en Paul: “Want het creëren van een (sociale) basis waarop een zorgzame buurt kan bloeien, kun je alleen maar samen.”

De volgende partijen hebben samen gewerkt aan het opstellen van het Generiek Kompas: ActiZ, ANBO-PCOB, BPSW, BVKZ, Koepel Gepensioneerden, LOC Waardevolle zorg, MantelzorgNL, NCZ, Nederlands Instituut van Psychologen, NOOM, Sociaal Werk Nederland, SOMNL, SPOT, V&VN, Verenso, Zorgthuisnl en Zorgverzekeraars Nederland.