Mantelzorg is van grote invloed op de relatie
Mantelzorgers ervaren minder emotionele intimiteit en minder fysieke intimiteit met hun zorgvrager dan voorheen. Ook blijkt uit het Nationaal Mantelzorgpanel dat de belasting toeneemt wanneer een mantelzorger zich meer zorgverlener voelt dan iemands partner, kind of ouder. Juist omdat de oorsprong van mantelzorg ligt in die onderlinge relatie, moeten we niet te lichtzinnig naar deze cijfers kijken, aldus MantelzorgNL.
Zorgtaken zetten de relatie onder druk. Ben je nog wel de partner, het kind of de ouder van je naaste? Of ben je puur de zorgverlener geworden?
Wanneer een mantelzorger zich voornamelijk zorgverlener voelt, komt de bevestiging dat de oorspronkelijke relatie er niet meer is.
Degenen die zich vooral of alleen zorgverlener voelen in plaats van partner, kind of ouder van de zorgvrager, ervaren duidelijk een hogere belasting. Zij scoren gemiddeld een 7,68 op de ervaren belasting, terwijl degene waarbij de oorspronkelijke relatie nog gevoeld wordt minder belasting ervaren en een 6,02 aangeven.
‘Het is niet verwonderlijk dat de zwaarte toeneemt, als de onderlinge relatie niet meer hetgeen is wat mensen verbindt. Door dit onderzoek weten we dat het essentieel is om de oorspronkelijke relatie te voeden voor het volhouden van de zorg. Door steeds meer zorg over te dragen aan mantelzorgers zonder oog te hebben voor de relatie die hen bindt, wordt de druk vergroot.’
Rianne Hanning, projectleider MantelzorgNL
Intimiteit en seksualiteit
Uit het onderzoek van MantelzorgNL en Stichting Sick and Sex blijkt dat mantelzorgers minder emotionele intimiteit (40%) en minder fysieke intimiteit (45%) ervaren met hun zorgvrager dan voorheen.
Onder emotionele intimiteit verstaan we steun en vertrouwen geven aan elkaar, maar ook samen lachen en huilen.
Voorbeelden van fysieke intimiteit zijn een arm om iemand heen slaan of een knuffel geven.
84% van de mantelzorgers die zorgen voor hun partner geeft aan dat er naast verlies van intimiteit ook negatieve gevolgen zijn voor de seksuele relatie. Bij meer dan de helft van de partnerrelaties waarin mantelzorg aan de orde is, is er geen sprake meer van een seksuele relatie (59%). De verstoorde balans in geven en nemen, de afname van gelijkwaardigheid en de afname van libido worden als grootste redenen genoemd.
Voorkomen van overbelasting
Het hebben en behouden van een goede relatie vraagt altijd aandacht, ongeacht of er sprake is van ziekte. In roerige tijden waarin je naaste hulpbehoevend is geworden en je er een nieuwe rol als mantelzorger bij krijgt is dat echter niet eenvoudig.
Zorgprofessionals zouden kunnen helpen bij het in stand houden van datgene wat mantelzorger en zorgvrager bindt. Dat is essentieel in het voorkomen van overbelasting.
Dat betekent ook dat zorgprofessionals het onderwerp intimiteit en seksualiteit niet moeten schuwen. Van de mantelzorgers die zorgen voor een partner, geeft slechts 1 op de 5 aan dat de impact van de aandoening op de seksuele relatie is besproken op initiatief van de zorgprofessional.
Hanning: ‘Wanneer een zorgprofessional bijvoorbeeld in een zorgplan bespreking niet alleen inzet op zorg, maar ook op wat zorgvrager en mantelzorger samen beweegt in de relatie, is dat ook een manier om overbelasting te voorkomen. Samen kun je bekijken hoe de onderlinge band ook als iemand ziek wordt, kan blijven.’
Marieke vertelt bij 1Vandaag hoe de relatie met haar man veranderende toen hij op 42-jarige leeftijd een beroerte kreeg:
Meer informatie
Download de Rapportage veranderende relaties