Arbeid en mantelzorg
Eén op de vier werknemers combineert werk met mantelzorg. Werkgevers hebben een belangrijke rol in het ruimte bieden aan werknemers om te zorgen. Gemeenten kunnen dit aanjagen.
Dubbel beroep
Er zijn twee bewegingen gaande richting inwoners. Als eerste stimuleert de overheid inwoners om meer mantelzorg te geven en bij ondersteuningsvragen een beroep te doen op vrienden en familie. Tegelijk worden mensen opgeroepen meer te gaan werken om personeelstekorten in diverse sectoren op te vangen.
Beide bewegingen zorgen ervoor dat steeds meer mensen te maken krijgen met de combinatie van werk en mantelzorg. Op dit moment combineert 60% van de mantelzorgers betaald werk. Dit percentage stijgt tot 2040 wanneer de vraag naar mantelzorg op het hoogtepunt is.
Ongeveer 1 op de 6 mantelzorgers geeft aan werk en mantelzorg slecht te kunnen combineren. Ook voelt een kleine groep zich zwaarbelast tot zelfs overbelast door de mantelzorg. Mantelzorgers met een zware zorgtaak hebben vaker moeite met het combineren van werk en mantelzorg.
Goede ondersteuning
Goede ondersteuning is voor werkende mantelzorgers belangrijk. Hierdoor kunnen mantelzorgers gezond en inzetbaar voor betaald werk blijven.
Het is de essentie: mantelzorg kunnen combineren met verschillende sociale en maatschappelijke rollen. Zoals de rol van werknemer, partner, vriend, buurman, vrijwilliger. Vooral binnen de sociale basis moet er aandacht zijn voor deze afwisselende rollen die ieder mens vervult, want dat verstevigd de sociale leefomgeving – sociale basis – van inwoners.
Goede ondersteuning bestaat voor werkende mantelzorgers uit:
- Meer aandacht en waardering voor mantelzorgers in de samenleving. Het helpt wanneer zorgverleners en werkgevers meer oog en oor hebben voor de mantelzorger.
- Het gemakkelijk maken van regelen van zorg en ondersteuning. De zorgtaken geven namelijk niet het meeste stress, maar de tijdsinspanning en emotionele zorgen tijdens het regelen van zorg wel.
- Passende hulp in de werkomgeving. Een beschermende factor is begrip van collega’s en leidinggevenden voor de mantelzorgsituatie. Werkgevers kunnen ook gebruik maken van wettelijke regelingen om de mantelzorger flexibiliteit te bieden.
Belangrijke opgaven voor gemeenten
Hoe de ondersteuning van werkende mantelzorgers zich ontwikkelt in de toekomst, hangt af van het beleid en de inzet van verschillende partijen, zoals de overheid, werkgevers en gemeenten. Hierover zijn al belangrijke afspraken gemaakt, deze staan in de Mantelzorgagenda 2023-2026.
Voor gemeenten liggen er een aantal belangrijke opgaven op het snijvlak van werk en mantelzorg:
- Ontwikkeling van passend ondersteuningsaanbod in gemeenten voor werkende mantelzorgers
- Aanjagende rol in mantelzorgvriendelijk werkgeverschap. Hierin kan de gemeente zichzelf een voorbeeldrol geven om gemeentelijke en regionale werkgevers te bewegen.
- Een toegankelijke informatieverstrekking voor mantelzorgers. Bijvoorbeeld één centraal startpunt in een gemeente voor het regelen van zorg en ondersteuning. Of een vast contactpersoon die mantelzorgers helpt bij het regelproces.