‘Informatie en zorg nog beter afstemmen op mensen met een migratieachtergrond.’

Anneke Belaraj is een van de zeven dementieconsulenten Rivierenland. Ze treedt op als belangenbehartiger, vraagbaak en luisterend oor. Anneke ondersteunt waar mogelijk sleutelpersonen en mantelzorgers van ouderen met een migratieachtergrond. Het is een hele uitdaging om achter de voordeur te komen. Een gebrek aan kennis, culturele verschillen en taalproblemen bemoeilijken de hulp. Toch zijn er ook mooie ontwikkelingen te zien.

‘Dementie is een lastig onderwerp voor mensen met een migratieachtergrond. Ik hoor van mantelzorgers dat ze zich vaak schamen voor het gedrag van degene met dementie. Binnen de familie is het onderwerp moeilijk bespreekbaar en naar buiten toe al helemaal niet. Verder is er veel onwetendheid en zijn er misverstanden over de ziekte en de (on)mogelijkheden van ondersteuning en begeleiding. Dit alles maakt dat mensen met hun klachten niet naar een huisarts gaan. Wij kunnen mensen alleen begeleiden na verwijzing door de huisarts. Daardoor zien we weinig mensen met een migratieachtergrond.  En als het wel lukt, kan het alsnog mis gaan.’

Bang voor roddels

‘Ik noem een voorbeeld. Tijdens een huisbezoek aan een Turkse mantelzorger blijkt er onenigheid te zijn tussen de thuiswonende broer en zus over de situatie van hun ouders. Ze willen uiteindelijk wel begeleiding van iemand die Turks spreekt. Ik vind een hulpverlener, maar deze persoon blijkt een bekende van hen te zijn. Ze zien af van de hulp, omdat ze bang zijn voor roddels. De mantelzorger verbreekt het contact met mij en reageert ook niet meer op appjes of telefoontjes.’

Te weinig herkenning

‘Ik merk dat mensen vooral behoefte hebben aan informatie over de ziekte in hun eigen taal. Ze hebben veel vragen. Bijvoorbeeld over hoe ze het beste kunnen omgaan met degene met dementie en wat ze kunnen doen om het ziekteproces te vertragen. Mensen met een migratieachtergrond herkennen zich vaak niet in de hulpverlening en het zorgaanbod. Het aanbod is niet altijd passend op de eigen ziektebeleving. Ze denken dat de informatie en hulp niet op hen van toepassing is, dat deze niet zal helpen.’

Sleutelpersonen met brugfunctie

‘De ondersteuning die er is, moet meer toegankelijk worden voor mensen met een migratie achtergrond. Dit kan bijvoorbeeld door de informatie meertalig aan te bieden, maar ook door voorzieningen die er zijn beter af te stemmen op de wensen en (culturele) gebruiken van de doelgroep. Nieuwe plannen en initiatieven zijn hierin helpend. In Tiel is vanuit het programma Samen Ouder Worden gestart met zogenaamde ‘sleutelpersonen’. Dit zijn mensen met een migratieachtergrond die als bruggenbouwers fungeren en mantelzorgers ondersteunen.’

Hoopvolle ontwikkelingen

‘En zo zijn er meer hoopvolle ontwikkelingen. Er is dagbesteding voor mensen met een bepaalde culturele of islamitische achtergrond. Daarnaast waren er meerdere voorlichtingsbijeenkomsten in verschillende gemeenschappen met een migratie achtergrond. De sleutelpersonen organiseerden deze bijeenkomsten wat taboe doorbrekend is geweest. Ook is gemeente Tiel bewuster bezig met deze doelgroepen. Zo is onlangs het boekje Informatie en hulp in Tiel voor mensen met dementie in verschillende talen te lezen en te beluisteren op de website van de gemeente. Hierin staan ook de sleutelpersonen benoemd.’

Samen naar zorg en hulp die echt helpend is

‘Het is belangrijk dat we in gesprek gaan met elkaar, dus open vragen stellen, ons bewust worden van elkaars vooroordelen en aannames en goed luisteren naar de wensen en behoeften die er zijn. Samen met cliënten met een migratieachtergrond en hun familie moeten we een manier van ondersteuning ontwikkelen die past en als helpend wordt ervaren. Dat is de uitdaging die ik graag aanga!’