Er zijn dagen dat je even een klaproos nodig hebt, of een madeliefje. Dagen die extra moeilijk zijn, waarin gemis en verdriet scherper zijn dan de vorige dag of de volgende. Speciale dagen. ‘Eerstekeerdagen’.

De eerste verjaardag zonder hem. Na de dood is alleen ‘geboortedag’ nog een goede omschrijving want verjaren doet hij niet meer.  De eerste geboortedag na het overlijden moet je misschien doorstaan, overleven.

Mantelzorgtaak is volbracht

Voor mijn tante Johanna komt die dag al snel maar zij viert die dag met familie en vrienden, taart en wijn. Ze halen herinneringen op aan het leven van haar dode man. Waarschijnlijk een beetje weemoedig en melancholisch, maar ook blij, dat hij zo lang heeft geleefd. Haar mantelzorgtaak, met zoveel zorg, liefde en toewijding gedaan, is volbracht. Ondanks verdriet ook een bevrijding. Blij dat ze zoveel jaren samen hebben gekregen en nu misschien ook blij dat het erop zit. Tijd voor haarzelf. Dat mag ook. De lijstjes met nogtedoendingen in haar hoofd zijn lang en eerste stappen worden gezet, een reisje in september, een dagje uit volgende week. Al die dingen die niet meer konden worden ingehaald. Veel te lang was bijna niets meer mogelijk. Al die jaren zorgen… mantelzorgen.

Hans en Grietjehuisje

Ze zorgde voor haar man totdat het niet meer ging. Zij kon uiteindelijk geen baas over het weerbarstig geworden lange lijf van hem, dus regelde ze hulp. Een verpleeghuis. Iets meer vrijheid voor haar, maar niet echt, want toch iedere dag uren bij hem. Ze verkocht hun leuke Hans en Grietjehuisje met een droom van een tuin, alle passie en zorg van Leendert Liza zat daarin, vergroeid met de weelderige bloemen en struiken, zijn nalatenschap. Een tuin vol liefde.

Kracht en optimisme

Veel mensen op zijn uitvaart, best druk zelfs voor een man van bijna 89 jaar, want hoe ouder je wordt, hoe minder mensen er over blijven. ‘We hadden hem zo lief’ zo schreef ze op zijn rouwkaart. Zijn strohoed op de kist, op het laatste moment weggehaald en aan haar gegeven. Zo vertrok hij geruisloos over het landweggetje met knotwilgen omzoomd, de zon scheen en vogels floten een afscheidsconcert. Zijn dood was onvermijdelijk en misschien zelfs welkom. Als het leven niets meer biedt, pijn doet door ziekte, door ouderdom, dan kan de dood een bevrijding zijn. Ook voor haar. Johanna, nog maar 87 jaar oud, in september wordt ze 88 en vandaag fietst ze over het eiland naar Brouwershaven 10 kilometer heen, even rusten op een terras met een snack en een wijntje en dan 10 kilometer terug. Honderdvierenvijftig centimeter kracht en optimisme.

Klaprozen en madeliefjes

Genieten van haar nieuwe appartement, een ruim balkon, wijds uitzicht, schaduw en een windje op warme zomerdagen. Niet meer snoeien niet meer wieden of maaien, geen zorgen daarover, nu alleen genieten, gevonden vrede met het nieuwe bestaan. Taak volbracht. Met haar ijzersterkte mentaliteit wordt ze waarschijnlijk, net als haar moeder, stokoud. Hulp is niet nodig, zij is een vrouw met plannen, zij regelt alles zelf. Ze gaat verre reizen maken, ze gaat dingen doen, ondernemen, fietsen, tuinen bekijken, tentoonstellingen bezoeken en ze plukt haar eigen bloemen, klaprozen en madeliefjes, langs de kant van de weg en hij fietst naast haar.