Blog van Elisabeth van Oostrum

Mantelzorg en zingeving

Mantelzorgers weten natuurlijk allang dat zorg geven bijdraagt aan een zinvol bestaan. De zusters van de diaconie in Amerongen noemen het zelfs ‘Zorgvreugd’.

Een van de leden van de Ledenraad van MantelzorgNL, Jeanne van Vught (64 jaar) verwoordde dit heel mooi:

‘Mijn man Cees heeft een ernstige vorm van MS en kan alleen zijn rechterarm bewegen. Al 10 jaar ben ik zijn mantelzorger. Iedere dag staan we voor dezelfde uitdagingen. Hoe geef je het leven nog zin binnen de mogelijkheden die er nog zijn. Cees is aan huis gebonden, dus halen we de wereld naar binnen. Met vrienden genieten we van kunst in boeken en op schermen. Zij vinden bij ons rust in hun hectische bestaan. Er worden dagelijks twee kranten voorgelezen. De voetbalwedstrijden van de kleinkinderen volgen we vanuit huis. Cees zegt elke dag dat hij blij is dat hij er nog is. En ik vind het fijn hem dat stukje geluk nog te geven.’

Enkele jaren geleden stond de dag van de mantelzorg in het teken van mooie ervaringen in de mantelzorg. MantelzorgNL kreeg honderden (?) mooie verhalen binnen. Gelukkig is het niet altijd kommer en kwel en overheerst de voldoening die zorg verlenen kan geven.

Advies Raad van Ouderen

Naast mijn functie bij MantelzorgNL ben ik o.a. lid van de Raad van Ouderen. Afgelopen maanden heb ik namens de Raad van Ouderen een advies geschreven over zingeving bij ouderen. Wij hebben veel ouderen gevraagd wat hun leven zinvol maakt. Dit leverde hele mooie gesprekken en reacties op. (Wellicht een tip voor een gespreksonderwerp tijdens de Kerstdagen)

Het hoogst in de top 10 scoorde betekenisvolle contacten met familie en vrienden. Als tweede het geven van zorg, zowel mantelzorg, zorg aan kleinkinderen en huisdieren. Maar ook vrijwilligerswerk werd vaak genoemd. Een van de belangrijkste conclusie van het advies is dat mensen zich slecht voorbereiden op het ouder worden en zich niet afvragen wat hun leven zinvol maakt en zal blijven maken. Er ligt nog een schone taak om mensen dit meer bewust te laten worden. Zingeving is immers de meest gezondmakende factor. Ik zie overigens dat jongeren veel makkelijker over dit onderwerp praten en er mee bezig zijn. Het advies is 19 november aangeboden aan minister Hugo de Jonge. Wie het totale advies wil lezen zie het advies.

Ondersteuning voor oudere mantelzorgers

We weten allemaal dat er steeds minder mensen zijn die mantelzorg kunnen geven, terwijl de behoefte door de vergrijzing steeds groter wordt. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) constateerde vorige maand dat steeds meer ouderen voor andere ouderen gaan zorgen. Nu is dat niet verkeerd omdat het kan bijdragen aan een zinvol bestaan. Veel mensen halen immers voldoening uit het feit dat zij nog van belang zijn voor anderen, mits zij dat kunnen doen op een manier die bij hen beiden past. Maar er is ook een groot risico. Mantelzorg geven kan ook te zwaar worden. Zeker als de ene oudere de andere helpt. De ondersteuning van oudere mantelzorgers, waarbij de taken steeds zwaarder worden en de eigen conditie achteruit gaat, vraagt om specifieke ondersteuning. Het is van groot belang dat juist de ondersteuning van deze broze vorm van mantelzorg optimaal is.

Gemeenten en verzekeraars die bezuinigen op ondersteuning van mantelzorgers, duperen niet alleen zichzelf (meer kosten voor professionele zorg) maar beperken ook de kansen van ouderen op een zinvol bestaan.

Ik ben Elisabeth van Oostrum
Voorzitter Raad van Toezicht MantelzorgNL. 'De wereld van de zorg en mantelzorg verandert de laatste jaren zo snel, dat ik besloten heb van tijd tot tijd een blog te schrijven om daarmee een bijdrage te leveren aan het debat. Schroom dus niet om te reageren.'