Bijna acht weken geleden kocht ik ze, sinaasappels voor hem. Iedere dag een glas sap, zoals ik dat vijf jaar voor hem deed. Hij vond het heerlijk. Ze liggen nog steeds in de schaal. Ik raak ze niet aan, ze zijn van hem. Ze liggen daar te sterven, zo lijkt het, ze schimmelen niet maar verdrogen, als mummies zonder sarcofagen.

Twee ervan liggen in plakken gesneden te drogen in de oven, om ze langer te kunnen bewaren. De kamer ruikt er naar, ik denk aan hem. Voor de anderen laat ik de natuur beslissen, schimmelen of verdrogen. Iedere dag kijk ik er naar. Mijn taken zijn ook opgedroogd.

Kringloopwinkel

Afgelopen week ging ik steeds opnieuw naar de kringloopwinkel om de mouw te aaien van zijn jas in het rek. Het voelde lief, het voelde alsof ik hem aaide. Meer dan vijf jaar heeft hij hem gedragen, een warme jas, want hij had het altijd koud.

Die jas hoorde bij hem, hij zat er in. Ik had hem langer moeten houden die jas, gewoon in de kast in plaats van aan de kapstok, waar hij me het idee gaf dat G. Ieder moment thuis kon komen, of klaar stond voor een toertje met de auto. Ik heb hem te vroeg weggegeven.

Gisteren besloot ik de jassen terug te halen, maar zijn winterjas was verkocht. € 37,50 bracht hij op voor het goede doel, een mooi bedrag voor een vrij oude jas. Zijn zomerjas kreeg ik terug. Die had hij nog niet lang, daar zat hij nog niet zo stevig in verankerd maar toch is het fijn om hem nog een poosje te bewaren. Voorlopig geef ik alleen kleding weg waar minder emotie in zit. Een nette jas die hij nooit droeg, schoenen die niet lekker zaten. Stapje voor stapje ga ik nu en zijn liefste truien en hemden, die bewaar ik in zijn kast. Voorlopig.

Mantelzorger, dat was ik

Ook zijn stoel haalde ik terug, veel te snel bijna weggegeven, net op tijd terug gehaald, hij staat op zijn plek, later mag hij weg, nu nog niet want G. is nog hier. Al zes weken doe ik alle dingen die moeten na een overlijden maar ik zit in een vacuüm, alles is zo anders, leeg en koud. Hij ligt niet te slapen, ik moet niet opletten en zorgen.

Mantelzorger, dat was ik, dat was mijn identiteit geworden en in een moment verander je ineens van mantelzorger in weduwe. Ik weet dat het waar is maar ik kan het nog niet begrijpen.

Die man, die mis ik

Onverwacht snel ging hij het leven uit, ‘geen dag te vroeg’ zei ik, hij was  zo verzonken in diepe dementie. Ik meende het, geen dag te vroeg voor hem, maar voor mij is het een ander verhaal.

Ik ben mijn anker kwijt en dobber doelloos de dagen door, zoekend. Wat nu? Hoe nu? Het gat is diep, donker en leeg. Geen tranen, die zijn allemaal al verdampt de afgelopen vijf jaar.

Tranen in mijn ogen, toen hij zijn ijsje niet meer herkende, tranen in mijn ogen toen hij mijn naam niet meer wist, niets meer kon, een schim van zichzelf, tranen in mijn ogen om alles wat was vergeten, wanneer hij hulpeloos zei: ‘ik weet het niet, wat moet ik doen?’, die man wil ik niet terug, die zit ergens achterin mijn geheugen, die mag nu rusten. Door zijn dood is de andere man terug gekomen, de man die hij ooit was. Die man, die mis ik.

In de kamer hangt de geur van de sinaasappels in de oven, ze zijn bijna droog. De laatste vijf liggen stervend in de schaal. Alles hetzelfde en toch zo anders.

Panta Rhei.