Het is haast niet te geloven dat Yvonne Bosch dit jaar 62 kaarsjes uitblies. Achter de geraniums zitten, doet ze zeker niet. Met een positieve mindset vliegt ze als een bezige bij door het leven tussen vrijwilligerswerk en mantelzorg.

Yvonne woont met haar drie kleine hondjes in een appartementencomplex in Heerhugowaard. Vanuit huis werkt ze parttime vrijwillig als coördinator vrijwilligers bij FamilySearch; een internationaal online platform met wereldwijd het grootste digitaal archief dat personen helpt, die op zoek zijn naar familie of hun familiegeschiedenis.

Daarnaast is zij vrijwilligerscoördinator bij de Prikkelbaar Darm Syndroom Belangenvereniging (PDSB) en is zij vrijwillig Onafhankelijk Clientondersteuner bij het KBO NH (de grootste seniorenorganisatie in Noord-Holland).

Yvonne is ook mantelzorger voor zowel haar moeder Aafje (85 jaar), als haar goede vriendin Debbie (59 jaar). En dat terwijl zij zelf lichamelijk het ook voor haar kiezen krijgt. Hoe houdt ze toch alle ballen in de lucht?

‘Tsja, dat gaat gewoon vanzelf,’ zegt Yvonne met een grote glimlach. ‘Dat is ook altijd mijn werk geweest: plannen, regelen en organiseren. En toen mijn vader jong overleed, hij werd slechts 36 en ik was toen 13, twijfelde ik geen moment om mijn moeder te helpen. Bijvoorbeeld zaken regelen met de notaris en de bank. En daarna ervoor zorgen dat ze weer op de rit kwam. Dat was niet anders dan later in mijn reguliere baan.’

Wat voor werk deed je?

‘Ik ben jarenlang PA – personal assistant – geweest van CEO’s van verschillende grote bedrijven. Zelfs voor een lid van de tweede kamer. En ik heb 10 jaar voor de juristen van de vakbond FNV gewerkt. Ik vond het allemaal geweldig! Maar helaas ging het op een gegeven moment niet meer.’

Wat is er gebeurd?

‘Het begon met nek – en rugklachten. Dat bleek een dubbele hernia en artrose te zijn. Op een gegeven moment onderging ik vier operaties in 1 jaar. En dat was de druppel: burn out en ik werd afgekeurd.’

Maar desondanks was stilzitten niet aan jou besteed.

‘Absoluut niet. Ik ging vrijwilligerswerk doen, mensen in mijn directe omgeving helpen en toen mijn moeder vijf jaar geleden 80 werd en langzamerhand fysiek achteruitging, ben ik haar gaan ondersteunen en werd ik mantelzorger. Ze woont nog steeds zelfstandig, maar is minder mobiel. Ze krijgt hulp in de huishouding en ik zorg extra voor haar. Zo check ik haar medicatie, regel ik alles met o.a. Wmo thuiszorg, artsen en instanties en laat ik haar hondje uit.

En natuurlijk doe ik ook leuke dingen. Zo hou ik haar gezelschap of maken we uitstapjes. Ze heeft een rollator en een elektrische rolstoel en kan niet weg zonder hulp. Gelukkig heb ik een hoge auto waarin ik makkelijk de rolstoel ingeklapt kwijt kan in de achterbak. Maar alleen het loskoppelen en vastzetten van de accu; dat is echt een heel gedoe! Dat ding is enorm zwaar, ik schat zo’n 15 kilo. Zie je het al voor je dat ik dit dan op mijn knieën doe?

Ik kijk dan ook vaak op straat of ik een sterke man voorbij zie komen, die ik vervolgens heel lief aankijk. Het is haast niet te doen. Probeer jij het maar eens.’

Dat is inderdaad echt zwaar zeg. Is hier geen andere oplossing voor?

‘Helaas niet. Ik heb echt van alles onderzocht. Geloof me, ik ben echt goed ingelezen als het gaat om het onderwerp mantelzorg, waaronder de Wmo, Wlz, etcetera. Ik ben graag voorbereid.’

Op de toekomst?

‘Onder andere. Zo heb ik zelf interesse in het verloop van de ziekte Alzheimer. Ik heb hiervoor een cursus gevolgd via een verpleeghuis. Wie weet komt het ooit van pas.

En momenteel volg ik de cursus voor Wmo-consulent, zodat ik anderen vrijwillig kan helpen. Daarnaast ben ik recentelijk aangesloten en gekozen tot voorzitter bij de cliëntenraad van ‘Forum II’. Een woonvoorziening van de ViVa! Zorggroep, waar mijn vriendin Debbie onlangs naartoe is verhuisd. Daar wil ik mij graag hardmaken voor de bewoners op het gebied van bijvoorbeeld activiteiten, medicijnuitgifte en de kwaliteit van zorg.

Voor je vriendin ben je dus ook mantelzorger. Kun je iets over haar vertellen?

‘Debbie heeft al jarenlang MS (Multiple Sclerose). Ik probeer haar te helpen door haar gezelschap te houden, samen ergens heen te gaan, soms samen boodschappen te doen en mee te denken over hoe we zaken het beste voor haar kunnen regelen.

Op een gegeven moment ging ze steeds meer achteruit en toen ging het ineens snel. Door haar ziekte is haar sta-functie uitgevallen en kan ze nu nog alleen maar in en uit haar bed komen met behulp van een tillift. Op een vrijdag werd haar verteld dat ze geen thuiszorg meer kreeg en dat ze op maandag in een verpleeghuis zou worden opgenomen. Dat is toch belachelijk! Ik heb direct de bewindvoerder boos opgebeld en aangegeven dat ze meer tijd moet geven om afscheid te kunnen nemen. Dit is een grote stap voor Debbie en daar is een soort rouwperiode voor nodig.’

Kost je dat naast je werk niet heel veel energie?

‘Nee, ik krijg hier juist energie van! Het blije gezicht van mijn moeder als we buiten zijn, of de dankbaarheid van Debbie toen ik haar hielp met verhuizen. Dat ik iets voor een ander kan betekenen. Dààr word ik gelukkig van. Maar waar ik soms niet zo gelukkig van wordt, zijn de instanties, bureaucratie en regelgeving. Dat is soms zo krom!’

Kun je daar een voorbeeld van geven?

‘Debbie viel onder de Wmo, maar is nu overgegaan naar de Wlz. Dat betekent onder andere dat je niet meer naar je eigen huisarts kan, die jou (en het verloop van de ziekte) al jarenlang goed kent. Ook de eigen fysiotherapeut mag niet meer. En ze had een hele fijne elektrische rolstoel, die helemaal voor haar was aangepast. Moet ze die inleveren om vervolgens er één te krijgen die een stuk minder is. Dat is echt een rare gang van zaken! Ken je het VN-verdrag voor gehandicapten?’

Eigenlijk niet

‘Het is een belangrijk mensenrechtenverdrag, dat Nederland heeft ondertekend. Het geeft mensen met een beperking of chronische aandoening recht op gelijke behandeling. Dus dat zij ook zelfstandig mobiel kunnen zijn. Dit dient te worden uitgevoerd middels wetgeving, maar er is beperkt budget. De gemeente heeft een zorgplicht en het komt dus niet goed uit de verf. Volgens het verdrag mag het discrimineren van mindervaliden niet, maar het gebeurt in mijn ogen wel.’

Wat zou je graag anders zien?

‘Wat mij betreft is er meer flexibiliteit nodig. Minder gedoe met de instanties er omheen en ook een stukje waardering en begrip van faciliterende organisaties. Ik blijf mij hiervoor hardmaken. Voor mantelzorg in zijn algemeenheid bedoel ik. Ook al wordt dat soms lastiger vanwege mijn eigen lichamelijke ongemakken. Ik heb tegenwoordig een scootmobiel die ik regelmatig gebruik.’

Kun je dit dan nog wel volhouden?

‘Ja hoor. Ik zorg goed voor mijzelf door wekelijks een middag vrij te plannen en dat noem ik ‘me-time’. Verder denk ik niet in problemen, maar in oplossingen. En ja ik ben mantelzorger, maar ik ben ook gewoon een kind van mijn moeder. En dat doe ik gewoon voor haar, het is vanzelfsprekend. Ik eet ’s avonds vaak met haar en als ik wegga zeg ik altijd “welterusten ma, ik hou van je”.