Familiegesprek: samen in gesprek over de zorg voor je naaste
Als jouw naaste ziek is, raakt dat niet alleen diegene zelf. Het raakt jou ook. Alles verandert. Ook jouw relatie met degene die zorg nodig heeft en de band die jij hebt met anderen die erbij betrokken zijn kunnen veranderen. Dat gebeurt als je naaste lichamelijke problemen heeft, maar ook als er psychische problemen zijn of als je naaste een verslaving heeft.
Het is net als met een mobiel. Als je één van de vogeltjes zwaarder maakt of er afknipt, verandert de plek van alle andere vogeltjes. Niet alleen ten opzichte van die ene, maar ook ten opzichte van elkaar. Iedereen moet aan de nieuwe situatie wennen.
Als je naaste ziek is en zorg nodig heeft, is het goed om daar samen met iedereen die betrokken is over te praten. Organiseer een ‘familiegesprek’. Hoe, dat leggen we hieronder uit. Ook al is de naam ‘familiegesprek’, we bedoelen het breed. Ook mantelzorgers die geen familie zijn kunnen ermee aan de slag.
Waarom is een familiegesprek belangrijk?
Een ingrijpende gebeurtenis of zorgelijke situatie brengt mensen dichter bij elkaar of verwijdert ze juist van elkaar. Onderlinge relaties veranderen. Er zijn verschillende emoties rond de ziekte van partner, ouder of kind. Ieder heeft een idee over wat goede zorg is en hoe die geboden moet worden. Zo heeft dus iedereen eigen verwachtingen, kennis, mogelijkheden en wensen.
Omdat we onszelf of elkaar willen beschermen, zijn we vaak voorzichtig in het delen van wat we ervaren en denken. Ook omdat zorgen voor je naaste vaak vanzelfsprekend is, is het lastig om aan te geven welke moeilijkheden je tegenkomt. Met elkaar in gesprek gaan is belangrijk. Om elkaar te kunnen begrijpen en om de zorg die nodig is goed met elkaar af te stemmen. En ook om te bespreken of het nodig is om professionele zorg of ondersteuning in te schakelen. Bijvoorbeeld omdat;
- er mensen aan tafel zitten die zich (te) zwaar belast voelen;
- er zorgen zijn over de veiligheid of het welzijn van degene die ziek is als de situatie niet verandert;
- jullie het onderling niet eens kunnen worden.
Hoe en wat
Wanneer is een familiegesprek helpend?
- bij de start van een zorgsituatie;
- als de zorg moeizaam verloopt;
- bij onenigheid tussen jou en je naasten over wat goede zorg is;
- als je je zorgen maakt;
- bij het vooruitkijken op wat komen gaat;
- als je tegen je eigen grenzen aan loopt;
- bij veranderingen.
Hoe lang duurt het familiegesprek?
Eén tot anderhalf uur. Na die tijd vermindert de concentratie en bestaat de kans dat mensen afhaken.
Waar voer je een familiegesprek?
Een familiegesprek voer je bij voorkeur bij iemand thuis. Het helpt als je aan een tafel zit waar iedereen elkaar goed kan zien en op gelijke hoogte zit. Een eettafel leent zich hier beter voor dan een zithoek voor de TV. Zorg voor een rustige omgeving: geen radio of TV aan, geen jonge kinderen die aandacht vragen. Liever binnen dan buiten; dan heb je minder kans op omgevingsgeluiden.
Wie nodig je uit en hoe?
Nodig iedereen uit die betrokken is bij de zorg. Denk breed. Nodig bijvoorbeeld ook betrokken buren en vrienden uit. Zorg ook dat de belangen van degene die zorg nodig heeft worden meegenomen. Het heeft de voorkeur dat je naaste zelf aanwezig is.
Voorbeeld van een uitnodiging:
Hallo allemaal, ik wil jullie uitnodigen om gezamenlijk in gesprek te gaan over de zorg voor ……
Ik merk dat het zorgen voor en zorgen hebben over … impact heeft op ons allemaal.
Het doel van dit gesprek is om te horen hoe iedereen kijkt naar de zorg voor…..en wat de situatie voor jou betekent. We kunnen dan ook met elkaar bespreken wat er nodig is en wat ieder zou kunnen doen.
Ik nodig jullie uit op ….. van … tot … uur op het volgende adres:
Waar gaat het gesprek over?
Print deze plaat uit voor iedereen die je uitnodigt, zodat iedereen die komt een exemplaar heeft.
Hoe begin je?
Neem de tijd voor de ontmoeting door elkaar te begroeten, een drankje in te schenken en een fijne plek te zoeken voorafgaand aan het gesprek.
Neem samen de spelregels (zie de begeleidende kaarten) door voordat jullie beginnen.
Tot slot
Zet alle afspraken die worden gemaakt op papier, zodat het voor ieder duidelijk is en na te lezen.
Plan eventueel een vervolgafspraak. Dit verschilt per situatie, afspraken of behoefte. Je bespreekt wat passend is; zoals over enkele weken, maanden, als de situatie verandert.
Meer informatie