Maak kennis met Mara de Graaf, lid van raad van toezicht van MantelzorgNL.

Kun je iets vertellen over jouw achtergrond?

‘Ik heb een achtergrond in het sociaal domein en welzijnswerk, en heb veel samengewerkt met gemeentes. Ook was ik politiek actief als gemeenteraadslid en later als wethouder, met welzijn en gezondheid in mijn portefeuille. Mantelzorg viel hier ook onder, en ik heb destijds meegewerkt aan de decentralisatie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit gaf me de kans om mede richting te geven aan het mantelzorgbeleid, wat ik erg belangrijk vond, ook persoonlijk.’

Wat betekent mantelzorg voor jou persoonlijk en waarom zet jij je hiervoor in?

‘Ik ben zelf mantelzorger geweest. Toen ik vijftien was, werd mijn moeder ziek. Samen met mijn broertje hebben we voor haar gezorgd. Toen was er nog geen mantelzorgondersteuning dus we moesten veel zelf uitzoeken.  Toen ik later in de politiek de kans kreeg om het mantelzorgbeleid mede vorm te geven, voelde dat als een kans om iets terug te doen. Mijn moeder heeft dat niet meer meegemaakt, maar ik vond het wel heel mooi om mij hier voor in te kunnen zetten. Vooral jonge mantelzorgers heeft vaak mijn aandacht, omdat ik wist hoe zwaar het kan zijn.’

‘Het doet me pijn om te zien dat bij sommige gemeentes de mantelzorgwaardering, zoals het mantelzorgcompliment, is teruggebracht. Het gaat soms alleen nog maar om een tegoedbon, terwijl mantelzorgers zoveel meer verdienen. Een goede ondersteuning voor mantelzorgers is op meerdere vlakken een slimme investering zoals respijtzorg. Het voorkomt dat mantelzorgers overbelast raken. Het zou mooi zijn als gemeentes andere keuzes maken om mantelzorgers weer de aandacht te geven die ze verdienen. Ze kampen nu vaak met financiële druk en dan wordt gauw naar de Wmo gekeken. Hopelijk komt het nieuwe kabinet met een financiële oplossing hiervoor. Ik ben ervan overtuigd dat gemeentes hier dan weer meer oog voor hebben.’

Wat zie jij als de belangrijkste prioriteiten voor MantelzorgNL in de komende jaren?

‘Een belangrijk onderwerp is de samenwerking met lokale mantelzorgsteunpunten. Gemeentes verschillen in hun aanpak en steunpunten moeten het vaak met beperkte middelen doen. MantelzorgNL speelt hier een cruciale rol door met hen samen te werken en hun positie te versterken. Vooral in deze tijd, waarin alles complexer wordt, is dat hard nodig. Zowel de steunpunten als mantelzorgers moeten goed ondersteund worden en dan is het fijn als organisaties als MantelzorgNL daarmee helpen.

Een voorbeeld is de onlangs gepubliceerde keuzehulp voor mantelzorgers. Dit was destijds nog helemaal geen actueel onderwerp, maar nu een heel belangrijk thema waar mantelzorgers in moeten worden ondersteund. Het is belangrijk om de kwetsbaarheid van mantelzorgers op de agenda te houden. Het wordt nog vaak als vanzelfsprekend gezien dat zij taken overnemen. Het is fijn dat dit hulpmiddel er is om de grenzen te bewaken en ze te informeren over de rechten en plichten.

MantelzorgNL moet ervoor blijven zorgen dat er stevige belangenbehartiging is en dat mantelzorgers ondersteund worden bij de steeds veranderende zorgvraag.’

Wat zie jij als het grootste probleem waar mantelzorgers nu mee te maken hebben?

‘Een groot probleem is de overbelasting van mantelzorgers. Het is iets waar je niet bewust voor kiest, maar het komt op je pad en je moet het maar zien te regelen. Daarbij is er nog steeds een grote afhankelijkheid van financiële middelen: mensen met een hoger inkomen hebben meer mogelijkheden om hulp in te schakelen. Dat zou niet zo moeten zijn.’

‘Het is daarom van groot belang dat mantelzorgondersteuning op de politieke agenda blijft staan. We moeten zorgen dat mantelzorgers tijdig de juiste informatie en hulp krijgen, zodat ze hun zorgtaak kunnen volhouden zonder zelf overbelast te raken.’

Hoe blijf jij in jouw rol als toezichthouder in contact met mantelzorgers?

‘Hoewel ik nu bij een woningcorporatie werk en niet dagelijks met mantelzorgers te maken heb, verdiep ik me in wat er speelt op gemeentelijk niveau en in de regelgeving. Als toezichthouder is het belangrijk om wat afstand te bewaren, zodat je objectief en op hoofdlijnen kunt blijven kijken. Tegelijkertijd ligt het onderwerp me zo na aan het hart dat het soms moeilijk is om die afstand te houden. Dat is mijn persoonlijke uitdaging. Ik probeer daarom actief op de hoogte te blijven van de ervaringen van mantelzorgers en volg ontwikkelingen in het sociaal domein nauwlettend.’