Belemmerende wet- en regelgeving voor mantelzorgers
Mantelzorgers krijgen een steeds grotere rol in de zorg in Nederland. Driekwart van de zorg in Nederland wordt verleend door informele zorgverleners. Je zou verwachten dat het mantelzorgers dan ook mogelijk wordt gemaakt om voor een ander te zorgen. Dit overzicht van belemmerende wet- en regelgeving laat het tegenovergestelde zien.
MantelzorgNL vindt dat mantelzorgers juist meer erkenning moeten krijgen in plaats van dat ze vanuit wantrouwen worden benaderd.
Welke wetten en regels werken belemmerend voor mantelzorgers?
Kostendelersnorm
Wanneer je bijvoorbeeld een bijstandsuitkering hebt en gaat samenwonen met een hulpbehoevende naaste word je op je uitkering gekort. Idee erachter is dat je dan bepaalde kosten kunt delen. Er wordt hieraan voorbij gegaan dat zorgen voor een naaste ook geld kost (was- reis- en telefoonkosten) en dat er mogelijk ook aanpassingen in huis gedaan moeten worden.
Medehuurderschap
Wanneer je besluit om in te trekken in de huurwoning van degene voor wie je zorgt kun je pas na twee jaar medehuurderschap aanvragen bij een woningcorporatie. Komt de zorgvrager binnen die twee jaar te overlijden dan staat de mantelzorger op straat. Overigens is het nog maar de vraag of na twee jaar de aanvraag tot medehuurderschap wordt gehonoreerd. Vaak is dat niet het geval, alle goede bedoelingen van de mantelzorger ten spijt.
Mantelzorgverklaring
Wanneer iemand een mantelzorgwoning in de tuin wil plaatsen om voor een ouder te zorgen, kan dat onder voorwaarden vergunningsvrij. Er moet echter wel sprake zijn van een mantelzorgsituatie. Een gemeente kan dan vragen om een mantelzorgverklaring. Echter, een formele verklaring bestaat niet. Wel kan een huisarts deze verklaring afgeven maar huisartsen zijn niet altijd bereid om hier aan mee te werken. Daardoor kan de totstandkoming van een mantelzorgwoning vaak lang op zich laten wachten doordat de mantelzorger van het kastje naar de muur wordt gestuurd.
Bijstandsuitkering en samenwonen
Wanneer een mantelzorger met een bijstandsuitkering meer dan drie nachten per week doorbrengt bij zijn zorgvrager om hem te verzorgen bestaat er een kans dat er op de bijstandsuitkering wordt gekort.
Bijstandsuitkering en machtiging pinpas zorgvrager
Wanneer een mantelzorger een bijstandsuitkering ontvangt en gemachtigd is om een bankrekening van de zorgvrager te beheren, bestaat de kans dat de uitkering met terugwerkende kracht wordt stopgezet. Dit overkwam een mantelzorger die de machtiging niet had gemeld aan de uitkeringsinstantie. Zij verscheen met haar verhaal in het TVprogramma Radar op 27-11-2017.
Ontmoediging pgb voor mantelzorgers
Wanneer een zorgvrager een indicatie heeft voor professionele zorg kan deze ervoor kiezen om hiervoor naar een zorgorganisatie te gaan (in natura) of om het zelf in te kopen middels een persoonsgebonden budget (pgb). Bij een pgb mag de zorgvrager zelf kiezen om een professional in te huren of zijn mantelzorger. Er zijn echter gemeenten die een pgb vanuit de Wmo weigeren te verstrekken als hiermee een mantelzorger wordt betaald. Reden hiervoor is de angst dat meer mantelzorgers willen worden uitbetaald, terwijl het hier gaat om geïndiceerde zorg. Daarnaast wordt er door gemeenten soms te makkelijk vanuit gegaan dat de zorg onbetaald en vrijwillig gegeven wordt vanuit het netwerk, zonder hierover in gesprek te gaan met de mantelzorger.
Sollicitatieplicht
Voor mantelzorgers met een WW-uitkering is het bij intensieve mantelzorg mogelijk maximaal 6 maanden ontheffing te krijgen van de sollicitatieplicht bij het UWV. Daarna vervalt deze ontheffing, ook al is de zorg niet overdraagbaar of niet te combineren met een re-integratietraject. Voor mantelzorgers met een bijstandsuitkering gelden geen algemene regels en bepaalt de gemeente per individueel geval of er ontheffing van de sollicitatieplicht wordt gegeven.