Een officieel bewijs dat je mantelzorger bent bestaat niet. Toch vragen steeds meer organisaties erom. Bijvoorbeeld als mantelzorgers medehuurderschap of een urgentieverklaring voor een sociale huurwoning willen krijgen, of vanwege vrijstelling van sollicitatieplicht. Of wanneer er een mantelzorgwoning geplaatst wordt.

Vaak wil de organisatie die om een mantelzorgverklaring vraagt dat deze wordt afgegeven door een huisarts. Maar huisartsen geven geen verklaringen meer af.

Word je gevraagd aan te tonen dat je mantelzorger bent? Verzamel dan zoveel mogelijk andere informatie en ‘bewijs’. Lees wat je kunt doen op: Hoe toon ik aan dat ik mantelzorger ben?

Heb je nog vragen over de mantelzorgverklaring? Bel de Mantelzorglijn: 030 – 760 60 55, voor informatie en advies.

Nee, mantelzorg is niet verplicht. Je geeft de hulp altijd vrijwillig en onbetaald.

De gemeente of een andere organisatie kan je ook nooit verplichten bepaalde zorg op je te nemen. Wel mag een gemeente als je in hetzelfde huis woont als degene voor wie je zorgt ervan uitgaan dat je de gebruikelijke zorg aan je huisgenoot geeft. Bij thuiszorg via de zorgverzekering (hulp bij wassen en aankleden) geldt dit principe van gebruikelijke zorg niet.

Je leest meer over gebruikelijke zorg op de pagina over de rechten en plichten van een mantelzorger.

Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende naaste. Dit kan een partner, ouder of kind  zijn, of een ander familielid, buur, vriend of kennis.

Mantelzorgers zijn geen beroepsmatige zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie ze zorgen.

Je leest meer over de definitie van mantelzorg op de pagina Dit is mantelzorg.

Ja, op de website van Samen Beter Thuis vind je adviezen en instructiefilmpjes over hoe je je naaste goed kunt verzorgen. Bijvoorbeeld helpen met wassen, uit- en aankleden op bed en aantrekken van steunkousen.

Maar ook hoe je je naaste kunt helpen bij het verplaatsen: zoals opstaan en gaan zitten, lopen aan de arm en rijden met de rolstoel.

Kijk voor de instructiefilmpjes en adviezen op Samen Beter Thuis.

Er zijn geen speciale belastingregels voor mantelzorgers. Heeft je naaste hoge zorg- of vervoerskosten? Dan kun je deze misschien wel aftrekken bij de aangifte inkomstenbelasting.

Op de pagina over Belastingaangifte-wat-jij-als-mantelzorger-moet-weten – MantelzorgNL vind je er meer over.

Staat er iemand bij jou ingeschreven die thuis zorg krijgt vanuit een Wlz-indicatie? Geeft dit door aan de Belastingdienst. Dan telt de Belastingdienst één van jullie niet mee bij de berekening van de huurtoeslag.

Lees hier hoe je dit kunt aanvragen bij de Belastingdienst.

Als je naaste overlijdt, komt er veel op je af. Hoe zit het met aangifte doen? Wat gebeurt er met toeslagen?

In deze checklist voor nabestaanden staat alles wat je moet regelen bij de Belastingdienst.

Meestal niet. Alleen als je fiscaal partners bent, moet je samen belastingaangifte doen. Je hebt altijd maar één fiscale partner.

Je wordt niet zomaar fiscaal partner van elkaar. Soms ben je wel fiscaal partner van je ouder. Bijvoorbeeld als:

• Je samen eigenaar bent van de woning waarin je samen woont.
• Er op het adres ook een minderjarig kind staat ingeschreven.

Kijk op de website van de Belastingdienst voor een uitleg over fiscaal partnerschap.

Inwoning kan ook andere financiële gevolgen hebben.

Zorg je voor iemand en krijg je daarvoor betaald vanuit een pgb? Het bedrag dat je ontvangt wordt gezien als inkomen. Je moet het opgeven bij de belastingaangifte. Over het inkomen uit pgb betaal je inkomstenbelasting, premies volksverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet.

Je geeft je inkomsten in je aangifte inkomstenbelasting op bij ‘inkomsten uit overig werk’. Lees hier meer.

Let op: bij een pgb draag je geen premies af voor werknemersverzekeringen. Dit betekent dat als je via een pgb voor je naaste werkt niet verzekerd bent voor werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid.

Ja, deze reiskosten voor ziekenbezoek zijn voor je ouders aftrekbaar  als ze  aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Voor opname in de zorginstelling woonden ze samen op hetzelfde adres.
• Je vader verblijft  langer dan een maand in de zorginstelling
• De reisafstand (enkele reis) tussen het huis van je ouders en de zorginstelling is meer dan 10 kilometer.

Meer informatie en voorbeeldsituaties op meerkosten.nl

Ja, voor een verblijf thuis in het weekend kan je kosten aftrekken onder de post ‘ tijdelijke verblijf thuis van een gehandicapte’. Dit kan voor personen van 21 jaar of ouder. Je kunt een vast bedrag per dag aftrekken. En ook een kilometervergoeding als je zelf het vervoer regelt.

Meer informatie op meerkosten.nl

Deze kosten zijn aftrekbaar als ‘extra kosten voor leefvervoer’.

Veel mensen met een ziekte of beperking en veel ouderen hebben hoge kosten voor het dagelijks vervoer. Doordat zij niet kunnen lopen of fietsen moeten ze altijd met de auto.  Denk hierbij aan autoritjes of taxivervoer naar familie en bekenden, winkels, de kapper etc.

Maak je hierdoor extra vervoerskosten? Dan mag je deze kosten aftrekken bij de belasting.

Meer informatie over de aftrek van extra kosten leefvervoer.

De reiskosten die je maakt tussen jouw huis en het huis van je ouders zijn niet aftrekbaar bij de belasting.

De reiskosten van het huis van je ouders naar artsen, ziekenhuis en behandelaren zijn wel aftrekbaar,  via de aangifte van je ouders. Ook de parkeerkosten kun je opvoeren.

Let op: je kunt de kosten alleen aftrekken als de totale zorgkosten boven het drempelbedrag uitkomen.

Tip: Kijk of je kosten kunt declareren via de verzekering van je naaste.

Sommige reiskosten naar het ziekenhuis kun je declareren via de ziektekostenverzekering van je naaste. Dit gaat om vervoerskosten bij chemotherapie, nierdialyse etc. Check de voorwaarden bij de zorgverzekering.

Denk aan:

• Bel vaker. Misschien kun je met een aantal familieleden en bekenden een rooster maken, zodat er iedere dag iemand met je naaste belt.
• Maak eventueel gebruik van beeldbellen. Dit kan bijvoorbeeld via WhatsApp, Skype, Facetime, Zoom. Als je zelf niet zo goed thuis bent in het gebruik van deze middelen, vraag dan om hulp in je omgeving.
• Op de site van Seniorweb lees je meer over beeldbellen
• WhatsApp biedt vele mogelijkheden: stuur een spraakbericht, foto’s, filmpjes en breng zo wat levendigheid van je dag bij je naaste in huis.
• Het Ouderenfonds heeft een helpdesk Welkom Online. Voor hulp bij beeldbellen en contact houden via social media.
• Stuur post. Een kaartje of brief, tekeningen van de (klein)kinderen. Schrijf bijvoorbeeld over wat je vandaag gedaan hebt. Of over leuke herinneringen die je samen hebt, misschien omlijst met een een oude foto.
• Is je naaste een beetje handig op een smartphone of tablet? Dan zijn er veel spelletjes die je samen op afstand kunt spelen, denk aan Wordfeud, Ruzzle of Patience.

Zie voor meer informatie over de digitale manieren van contact houden de veelgestelde vragen in het onderdeel Digitale ondersteuning. Daar vind je linkjes naar uitleg over beeldbellen, online boodschappen doen en gebruik van social media.

Kijk op de website van Seniorweb voor informatie over digitale mogelijkheden.

Geef dit in eerste instantie aan bij de gemeente, eventueel met ideeën voor volgend jaar. Daarnaast horen wij het ook graag van je als je niet tevreden bent. Wij maken dan een notitie van je opmerking en nemen dit signaal mee naar onze gesprekken met de overheid en instanties. Je kunt ons mailen via mantelzorglijn@mantelzorg.nl.

Voor de mantelzorgwaardering moet je je aanmelden in de gemeente waar degene voor wie je zorgt woont.

Op de pagina over de mantelzorgwaardering lees je er meer over.

Er bestaat geen algemene vergoeding voor mantelzorgers. Wel zijn er de volgende mogelijkheden:

• Heeft degene voor wie je zorgt een persoonsgebonden budget (pgb)? Dan kan hij jou vanuit het pgb inhuren en betalen voor (een deel van) de zorg die je geeft.
• Zorg je voor iemand die tot hetzelfde huishouden hoort? Maak dan gebruik van de belastingaftrek van zorgkosten. Daarvoor is het wel nodig om aangifte te doen.
• De overheid en zorgverzekeraars bieden een aantal vergoedingen voor de kosten die bij mantelzorg komen kijken.

Zie ook de pagina Geldzaken.

Mantelzorg kun je niet aanvragen. We spreken namelijk over mantelzorg als iemand voor een zieke naaste zorgt, vaak gaat het hier om een familielid.

Mensen die deze vraag stellen, willen meestal mantelzorgwaardering of een persoonsgebonden budget (pgb) aanvragen.

Lees meer over mantelzorgwaardering of pgb.

Ben je zelf mantelzorger en heb je hulp nodig? Dan kun je je mantelzorgtaken verlichten door een vrijwilliger of betaalde zorgverlener in te schakelen. Daarnaast kun je bij een organisatie voor mantelzorgondersteuning terecht voor informatie en advies, een luisterend oor, lotgenotencontact, bijeenkomsten en cursussen.

Kosten voor mantelzorg zijn niet aftrekbaar voor de belasting.

Reiskosten voor ziekenbezoek van een huisgenoot kunnen onder bepaalde voorwaarden wel worden afgetrokken als specifieke zorgkosten. De hulpvrager moet dan in een instelling verpleegd worden.

Daarnaast vergoeden sommige gemeenten reiskosten voor mantelzorgers die een bijstandsuitkering hebben.

Lees meer op de pagina Reiskostenvergoeding voor mantelzorgers

Je kunt altijd bezwaar maken tegen een indicatiestelling vanuit de Wmo, Wlz of Jeugdwet. Dit moet wel binnen een bepaalde termijn gebeuren. In de brief met het indicatiebesluit staat voor welke datum je je bezwaar in moet dienen en op welke manier.

Tegen een indicatie vanuit de zorgverzekeringswet kun je geen bezwaar maken. Wel kun je je zorgverzekeraar om een second opinion vragen of een klacht indienen.

Neem voor meer informatie contact op met de Mantelzorglijn: 030 760 60 55. Zo nodig kan een juridisch adviseur van MantelzorgNL je helpen bij het opstellen van een bezwaarschrift.

Soms denken familieleden verschillend over een opname. De een zou de opname het liefst zo snel mogelijk regelen, terwijl de ander het nog even wil aanzien. Ga met elkaar om tafel en laat iedereen vertellen hoe hij tegen de situatie aankijkt. Zo krijg je begrip voor elkaars mening en kun je op zoek gaan naar een gezamenlijke aanpak en taken verdelen. Als je er samen niet uit komt kan een professionele buitenstaander het gesprek leiden. Bijvoorbeeld een casemanager dementie, cliëntondersteuner of mantelzorgconsulent.

Gedoe met je broer of zus over de opname van je ouder in een zorginstelling, kom je er samen niet uit? En wil je hier eens met iemand sparren over Sparren? Bel gerust de Mantelzorglijn, we denken graag met je mee.

Je kunt de aanvraag voor een Wlz-indicatie zelf indienen bij het CIZ, of je kunt hulp inschakelen. Bijvoorbeeld van de huisarts, de casemanager dementie, de wijkverpleegkundige of van een cliëntondersteuner of mantelzorgmakelaar.

Om een passend verpleeghuis te selecteren kun je het volgende stappenplan doorlopen:

1. Informeer bij de huisarts en de thuiszorg van je naaste naar mogelijkheden en pols vrienden en bekenden. Hebben zij ervaring met een verpleeghuis in de regio waar je zoekt?
2. Bekijk websites van de verpleeghuizen. Op zorgkaartnederland.nl staan alle verpleeghuizen en delen patiënten en familie hun ervaringen.
3. Bezoek enkele verpleeghuizen.

Lees ook het hoofdstuk Een verpleeghuis kiezen in de special Opname in het verpleeghuis.

Ja, dat kan. Er zijn verpleeghuizen met (een beperkts aantal) appartementen voor echtparen/geregistreerd partners.

Denk er goed over na als je overweegt mee te verhuizen en bespreek het met mensen om je heen. Stel jezelf vragen als:

• Is het verpleeghuis een omgeving waarin ik als voldoende ruimte houdt voor mijn eigen leven? Het kan erg intensief zijn om als (relatief) gezond persoon in een omgeving te wonen met mensen met ernstige gezondheidsproblemen.
• Als mijn naaste overlijdt, is de zorginstelling dan nog steeds een geschikte woonplek voor mij? Zo niet, waar ga ik dan wonen?

Als achterblijvende partner heb je na het overlijden van je partner met de Wlz-indicatie (of het vertrek naar een andere afdeling binnen de instelling) het recht om in de instelling te blijven wonen. Wel zal je vaak moeten verhuizen naar een eenpersoonskamer of -appartement.

Meer weten over de mogelijkheden om als partner mee te verhuizen? Neem contact op met het verpleeghuis.

Een verhuizing naar een verpleeghuis brengt veel regelwerk en administratie met zich mee. Denk aan:

• Opzeggen van de huur, of als van toepassing medehuurderschap.
• De eigen bijdrage die iedereen betaalt die Wlz-zorg krijgt.
• De gevolgen van een koopwoning op de eigen bijdrage.
• De gevolgen van een opname op de AOW.

In de Checklist Regelzaken bij opname in een verpleeghuis lees je hier mee over.

Schrijf tips over de verzorging van je naaste op en geef ze door aan het verpleeghuis. Bijvoorbeeld over eetgewoonten, de verzorging of hobby’s. Je kunt hiervoor deze checklist gebruiken. Zo vergeet je niets en kun je de zorg makkelijker overdragen.

Soms vraagt het verpleeghuis een levensboek over je naaste te maken. Aan de hand hiervan kunnen de medewerkers je naaste beter leren kennen. Op internet vind je inspiratie en tips voor een levensboek.

Vlak voor of aan het begin van de opname vindt een kennismakingsgesprek plaats. Zorg dat je hier als mantelzorger bij bent. Dan kun je ook mondeling uitleggen welke zorg voor jouw naaste belangrijk is en waar hij wel en niet van houdt. Deze informatie is heel waardevol voor de medewerkers in de zorginstelling.

Iedereen die zorg ontvangt vanuit de Wet Langdurige zorg en achttien jaar of ouder is, betaalt hieraan mee. Het Centraal Administratie Kantoor – CAK -int deze eigen bijdrage. De hoogte is gebaseerd op inkomen en vermogen van twee (belasting)jaren geleden. Ook het inkomen en vermogen van een eventuele partner tellen mee.

Met de rekenhulp op de website van het CAK kun je de hoogte (bij benadering) zelf berekenen.

Jazeker, veel mantelzorgers hebben deze gevoelens in de periode rond de verhuizing van hun naaste. De verhuizing is vaak ook voor mantelzorgers ingrijpend, zeker als het je partner betreft. Er komen allerlei gevoelens naar boven. Verdriet, twijfel, schuldgevoel, schaamte. ‘Had ik het zorgen thuis niet nog wat langer kunnen volhouden?’ ‘Bieden ze in het verpleeghuis wel de juiste zorg?’ Tegelijkertijd voelen mensen vaak opluchting: eindelijk is die periode van intensieve en zware zorg voorbij.

Na de verhuizing voel je misschien pas hoe moe je bent van het langdurige zorgen, het regelen van de verhuizing en alle emoties die dat met zich meebrengt. Daarnaast kun je ook een gevoel van leegte ervaren. De zorg voor je naaste geeft je dag of week structuur en zin aan je leven. Er komen regelmatig mensen over de vloer zoals de wijkverpleging, huisarts en casemanager. Dat alles valt weg. Het kost dan tijd om weer invulling te geven aan je eigen leven zonder intensieve mantelzorg.

Al deze gedachten en emoties zijn normaal. Schaam je er niet voor en praat erover met mensen in je omgeving. Blijft het moeilijk voor je, praat dan eens met je huisarts of de praktijkondersteuner. Of vraag een verwijzing naar een psycholoog of een  rouwtherapeut.

MantelzorgNL

Landelijke vereniging voor mantelzorgers

Per Saldo

De belangenvereniging voor mensen met een persoonsgebonden budget

Zorgverzekeraars Nederland

De belangenbehartiger van alle zorgverzekeraars

CAK

De publieke dienstverlener die voor de overheid regelingen uitvoert en zorgt voor de vertaling van wetten en regels naar persoonlijke en begrijpelijke dienstverlening. Met heldere en goed vindbare informatie geeft het CAK klanten inzicht in en overzicht van hun persoonlijke situatie. Hierdoor kan iedere klant zelfstandig de juiste keuzes maken.

Centrum Indicatiestelling Zorg

De organisatie die onderzoekt wie in aanmerking komt voor zorg uit de Wlz.

Stichting Klachten en Geschillen

Regelhulp (Rijksoverheid)

Bezwaar

Ben je het niet eens met de beslissing over het persoonsgebonden budget (pgb)? Dan kun je hiertegen bezwaar maken. Dit doe je binnen 6 weken nadat je de beslissing hebt ontvangen van het zorgkantoor of de gemeente.

De Zvw kent geen bezwaarprocedure. Als je niet eens bent met de indicatie (zorgplan) van de wijkverpleegkundige en/of beslissing van zijn zorgverzekeraar, kan je niet in bezwaar en beroep omdat de verzekeringsovereenkomst niet onder de Algemene Wet Bestuursrecht valt. Er is namelijk sprake van een privaatrechtelijke overeenkomst. Je kan een heroverweging indienen bij zijn zorgverzekeraar, die vervolgens zijn besluit moet heroverwegen. De termijn voor het indienen van een aanvraag tot heroverweging door de geschillencommissie bedraagt een jaar, te rekenen vanaf de datum van verzending van het besluit. De datum van ontvangst is bepalend. (artikel 114 Zvw, nader uitgewerkt in de polisvoorwaarden). Als je het niet eens bent met heroverweging of het langer dan 4 weken duurt voordat de verzekeraar reageert, kan je je wenden tot de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ).

CIZ

Centrum Indicatiestelling Zorg beoordeelt of je in aanmerking komt voor zorg uit de Wet Langdurige Zorg.

Eigen bijdrage

Voor een pgb voor de Wlz, Wmo of Jeugdwet dient er vaak een eigen bijdrage betaald te worden.

Keukentafelgesprek

Tijdens het keukentafelgesprek bespreek je met de gemeente hoeveel en welke zorg nodig is. Omdat de uitkomst van het gesprek bepalend is voor de zorg die je toebedeeld krijgt, is een goede voorbereiding essentieel.

Modelzorgovereenkomst

Werken met een modelzorgovereenkomst is bij een pgb verplicht.  Ben je de partner of een familielid in de eerste- of tweede graad van de budgethouder of diens wettelijke vertegenwoordiger? Dan sluit je met de budgethouder een zorgovereenkomst met een partner of familielid af .

PGB:

Persoonsgebonden budget

SVB

de sociale verzekeringsbank is de uitvoerder van volksverzekeringen in Nederland.

Toekenningsbeschikking

Dit is een schriftelijke bevestiging van de gemeente of zorgkantoor van de toekenning van het PGB. In de toekenningsbeschikking vind je ook de hoogte en de looptijd van je budget.

Trekkingsrecht

Het trekkingsrecht houdt in dat betalingen aan de zorgverleners via de SVB lopen. Het PGB-budget wordt beheerd door de SVB.

WMO

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

WLZ

Wet Langdurige Zorg

ZIN

Zorg in Natura

ZVW

Zorgverzekeringswet

Zorgkantoor

Zorgkantoren regelen zowel de zorg voor verzekerden die zorg in natura krijgen als voor budgethouders met pgb. Langdurige zorg die valt onder gemeenten (WMO/Jeugdwet) of onder de zorgverzekeraars (ZVW) voert het zorgkantoor niet uit.

Zorgplan

In een zorgplan staan de afspraken die je met je zorgverlener maakt over je zorg en ondersteuning. Het doel van de zorg moet in het plan ook duidelijk naar voren komen. Dus waarom heeft iemand zorg nodig en wat moet er dan gebeuren om dit te realiseren.

Zorgprofiel

Mensen met een indicatie voor zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz) krijgen een zorgprofiel van het Centrum indicatiestelling zorg.  In het zorgprofiel staat op welk soort zorg iemand recht heeft. Bijvoorbeeld begeleiding, verzorging of verpleging.

De zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wlz. Zij zorgen ervoor dat iedereen met een Wlz indicatie de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Er zijn verschillende zorgkantoor-regio’s in Nederland. Zorgkantoren werken zelfstandig en zijn gekoppeld aan de grootste zorgverzekeraar in die regio.

Weten onder welk zorgkantoor je naaste valt? Zoek het op de website van Zorgverzekeraars Nederland . Klik hiervoor in de tabel de gemeente aan waar je naaste woont.

Je kunt de aanvraag voor een Wlz-indicatie zelf indienen bij het CIZ, of je kunt hulp inschakelen. Bijvoorbeeld van de huisarts, de casemanager dementie, de wijkverpleegkundige of van een cliëntondersteuner of mantelzorgmakelaar.

De casemanager, mantelzorgmakelaar en cliëntondersteuner kunnen je ook helpen met het regelen van de zorg zelf.

Als de aanvraag voor Wlz-zorg is goedgekeurd, ontvangt je naaste een indicatiebesluit. In dit besluit staat welke zorgbehoefte je naaste heeft, dit heet het zorgprofiel.

In het zorgprofiel staat welke zorg en ondersteuning je naaste krijgt, zoals verpleging, verzorging, begeleiding, dagbesteding, behandeling en vervoer. Er zijn veel verschillende zorgprofielen. Ze zijn gekoppeld aan het soort aandoening of beperking

Bekijk het overzicht met alle zorgprofielen 

Zijn er aanpassingen nodig in huis zodat je naaste thuis kan blijven wonen? Deze aanpassingen worden vergoed door de gemeente. Je kunt hiervoor terecht bij het Wmo-loket van de gemeente. Soms vergoedt de zorgverzekering ook hulpmiddelen of aanpassingen, bijvoorbeeld technische hulpmiddelen. Een ergotherapeut kan adviseren over de benodigde aanpassingen en hulpmiddelen. En helpen bij de aanvraag ervan.

Heeft je naaste thuis meer nodig? Maar is alle zorg en/of het budget dat bij het toegekende zorgprofiel hoort al ingezet? Overleg dan met het zorgkantoor. Het zorgkantoor bekijkt of er meer zorg mogelijk is binnen het huidige zorgprofiel. Is dit niet het geval, dan vraag je bij het CIZ een nieuwe indicatie aan. Het CIZ beoordeelt dan of je naaste een ander, zwaarder zorgprofiel nodig waar meer zorg bij geleverd kan worden.

Het kan zijn dat jouw naaste meer zorg nodig heeft dan het best passende zorgprofiel biedt. Je kunt dan mogelijk extra zorg of extra budget aanvragen. Er bestaan verschillende mogelijkheden, de twee meest voorkomende zijn:

Extra kosten thuis (ekt)

Wlz-zorg thuis kan duurder uitvallen dan de zorg in een instelling. Als het zorgprofiel te weinig ruimte biedt om genoeg zorg thuis te organiseren, maar je wilt (nog) niet dat je naaste naar een instelling verhuist, dan kun je een

toeslag aanvragen: extra kosten thuis (ekt-toeslag). De ekt is bedoeld voor mensen met een pgb of mpt. Deze toeslag kan maximaal 25% zijn van het budget dat bij het bestaande zorgprofiel hoort. Je vraagt ekt-toeslag aan bij het zorgkantoor.

Meerzorg

Bij bepaalde zorgprofielen is meer dan 25% extra budgetmogelijk dan bij het best passende zorgprofiel dat het CIZ heeft toegekend. Meerzorg is extra zorg boven op de zorg die je naaste krijgt volgens het zorgprofiel. Is er een pgb, dan kun je de meerzorg aanvragen bij het zorgkantoor. Is er zorg in natura, dan vraag je meerzorg aan via de zorgaanbieder.

Lees meer over extra zorg thuis.

Je wilt op vakantie of hebt om een andere reden tijdelijk vervangende zorg nodig voor je naaste. Wat zijn de opties?

• Je naaste kan gaan logeren in een Wlz-instelling. Er is geen lijst van verpleeghuizen die logeerplekken aanbieden. Bel zelf naar verpleeghuizen in de buurt, neem contact op met het zorgkantoor of informeer bij het steunpunt mantelzorg in de gemeente waar je naaste woont.
• Er zijn speciale logeerhuizen die logeerzorg aanbieden. Heeft je naaste een pgb, dan kunnen de kosten voor een logeerhuis hieruit betaalt worden. Omdat logeerhuizen veel met vrijwilligers werken kunnen zij niet iedereen opvangen. Het kan dat de zorgvraag van je naaste te zwaar is. Wel zijn er logeerhuizen die zich speciaal richten op een ziektebeeld zoals het logeerhuis van King Arthur groep voor mensen met dementie.
• Vervangende mantelzorg thuis. Er zijn ook organisaties die vervangende mantelzorg aan huis bieden, een vrijwilliger of zorgstudent komt bij je naaste in huis in de periode dat jij weg bent. Misschien heb je vergoeding voor vervangende mantelzorg in je aanvullende verzekering. Heeft je naaste een pgb? Dan kun je vervangende zorg aan huis financieren uit het pgb.

Als je naaste Wlz-zorg thuis ontvangt, kan hij af en toe gaan logeren in een zorginstelling. Logeeropvang zit in het Wlz-pakket om jou als mantelzorger te ontlasten. Logeerzorg is een vorm van respijtzorg.

Je naaste kan een paar nachten logeren, maar kan ook een langere periode als de mantelzorger bijvoorbeeld op vakantie wil. Bij logeren vanuit een vpt of mpt wordt de Wlz-indicatie tijdelijk omgezet naar de opnamevariant van de Wlz. Heeft je naaste een pgb voor Wlz-zorg thuis? Dan betaal je de logeerkosten vanuit het pgb.

In de regels voor de Wlz staat dat je naaste (maximaal) 156 etmalen per jaar mag logeren. Wij merken in de praktijk dat het erg lastig kan zijn om een logeerplek te vinden in een zorginstelling

Wil je je huis aanpassen omdat er iemand bij je woont of komt wonen die een beperking heeft? Dan kun je bij je gemeente een vergoeding aanvragen. Je moet hiervoor zijn bij de afdeling die de Wet maatschappelijke ontwikkeling (Wmo) uitvoert. Je gemeentegids of het informatieloket in jouw gemeente kan je op weg helpen.

Na je aanvraag besluit de gemeente of je voor een vergoeding in aanmerking komt. Het is belangrijk dat je eerst een positieve beslissing hebt gekregen, voordat je begint met de aanpassing van je huis. Het is niet mogelijk om met terugwerkende kracht een vergoeding te krijgen voor aanpassingen die je al hebt aangebracht.

Lees meer op de pagina Woningaanpassing.

De inhoud van de aanvullende pakketten verschilt sterk. De volgende vergoedingen kunnen interessant zijn voor mantelzorgers:

• mantelzorgmakelaar
• respijtzorg
• hulp bij mantelzorg: een verzameling diensten waar jij als mantelzorger gebruik van kunt maken
• trainingen en cursussen, bijvoorbeeld mindfullness, slaapcursus
• logeerhuis of herstellingsoord
• reiskosten ziekenbezoek
• kinderopvang aan huis bij ziekenhuisopname van ouders
• hulp aan huis (ADL) na een ziekenhuisverblijf
• instructies of begeleiding ergotherapie
• hospice
• terminale zorg
• lidmaatschap van een patiëntenvereniging

Let bij al deze vergoedingen goed op de voorwaarden.

Kom je er niet uit?

• Check een vergelijkingssite of vraag om persoonlijk advies. Zie tab Handige websites.

Voor mantelzorgers zijn er geen bijzondere overwegingen bij het kiezen van een basispakket. De overheid bepaalt de inhoud van het basispakket, de verzekeraar bepaalt de premie.

Het is mogelijk om de basisverzekering bij een andere verzekeraar af te sluiten dan de aanvullende verzekering, maar het is voordeliger om beiden bij één verzekeraar af te sluiten.

Bedenk of het voor jou loont om je eigen risico te verhogen. Je betaalt dan minder premie. Met de keuzehulp op zorgwijzer kun je berekenen of het in jouw situatie wel of niet loont om het eigen risico te verhogen. Ga naar de zorgwijzer.

Ga na welke zorg je komend jaar verwacht nodig te hebben en of deze in de basisverzekering valt. Kijk voor een overzicht op Zorginstituut.

De volgende vergoedingen uit een aanvullend pakket kunnen interessant zijn:

• mantelzorgmakelaar
• respijtzorg / vervangende mantelzorg
• logeervergoeding of herstellingsoord
• vergoeding voor reiskosten of kinderopvang voor ziekenhuisopname
• trainingen of cursussen
• vergoedingen voor hospice of terminale zorg
• hulp bij mantelzorg
• reiskosten ziekenbezoek
• kinderopvang aan huis bij ziekenhuisopname van ouders
• hulp aan huis (ADL) na een ziekenhuisverblijf
• instructies of begeleiding ergotherapie
• lidmaatschap van een patiëntenvereniging

Kijk bij deze vergoedingen goed naar de voorwaarden, bijvoorbeeld:

• Moet je eerst toestemming vragen om gebruik te maken van deze diensten?
• Geldt dit wel in jouw situatie?
• Moet je in huis wonen bij degene voor wie je zorgt?
• Moet je als mantelzorger en zorgvrager hetzelfde aanvullende pakket hebben?

Ga ook na of de premie die je moet betalen voor de aanvullende verzekering wel opweegt tegen de vergoeding die je ontvangt.

Kom je er niet uit?

• Check een vergelijkingssite of vraag om persoonlijk advies. Zie tab Handige websites.

Nee, dat moet niet. Een ieder is vrij om een basis en/of aanvullende verzekering te kiezen die past bij zijn of haar individuele situatie.

Voor bepaalde vergoedingen is het weleens een vereiste dat mantelzorger en zorgvrager hetzelfde aanvullende verzekeringspakket hebben. Dit geldt soms bijvoorbeeld bij respijtzorg.

Lees daarom altijd goed de voorwaarden bij het kiezen van een aanvullende verzekering.

Of je naaste die met een Wlz-indicatie in een zorginstelling woont ook nog een aanvullende zorgverzekering nodig heeft, hangt af van:

1. De zorg die de instelling op basis van de Wlz-indicatie biedt
2. De zorgbehoefte van je naaste

Woont je naast in een zorginstelling en krijgt hij daar ook behandeling? Dat heet dat ‘verblijf met behandeling’. Bij verblijf met behandeling wordt de volgende zorg vergoed uit de Wlz:

• Huisartsenzorg (‘geneeskundige zorg van algemeen medische aard’)
• Behandeling van een psychische stoornis
• Medicijnen
• Hulpmiddelen
• Tandarts
• Speciale kleding

Je kan bij de zorginstelling of het zorgkantoor navragen welke zorg je naaste precies krijgt in de zorginstelling. Heeft je naaste zorg nodig die niet vanuit de Wlz wordt vergoed? Dan kan het soms handig zijn om toch een aanvullende verzekering af te sluiten. Maar soms is het goedkoper om de kosten van bijvoorbeeld een bril zelf te betalen. Zeker als je verwacht buiten voor een bril amper van de aanvullende zorgverzekering gebruik te zullen maken.

Overweeg je zelf een aanvullend pakket te nemen voor bijvoorbeeld respijtzorg of een mantelzorgmakelaar, kijk dan kritisch naar de voorwaarden. Vaak geldt namelijk dat je niet in aanmerking komt voor deze vergoedingen als je naaste in een instelling verblijft.

In veel aanvullende pakketten geldt er een vergoeding voor een mantelzorgmakelaar.

Let daarbij vooral op:

• De hoogte van de vergoeding.
• Of de eventuele maximale vergoeding voor verschillende soorten ondersteuning geldt, bijvoorbeeld voor zowel respijtzorg als een mantelzorgmakelaar.
• Geldt de vergoeding ook als degene voor wie je zorgt in een instelling woont?
• Of je vooraf toestemming moet vragen.
• Sommige gemeenten financieren de mantelzorgmakelaar vanuit de Wmo.
• Wegen de kosten van het aanvullende pakket op tegen de hoogte van de vergoeding?

Respijtzorg is opgenomen in verschillende aanvullende verzekeringspakketten. Verwacht je komend jaar gebruik te maken van respijtzorg en wil je je hiervoor verzekeren?

Lees dan de voorwaarden goed en let op:

• Respijtzorg wordt ook wel vervangende mantelzorg of mantelzorgvervangende hulp genoemd.
• Check welke zorgverlener je mag inschakelen om de respijtzorg vergoed te krijgen. In veel gevallen wordt alleen respijtzorg vergoed als het geleverd wordt door Handen in Huis. Handen in huis heeft als voorwaarde dat zij minimaal 3 aangesloten dagen en 2 nachten vervangen.
• Soms staat er in de voorwaarden dat je voor respijtzorg eerst bij je gemeente moet aankloppen.
• Vaak wordt respijtzorg niet vergoed als de zorgvrager in een instelling verblijft.
• Vaak moet je vooraf toestemming aan de verzekeraar vragen als je gebruik wilt maken van respijtzorg.
• Soms wordt er een maximale vergoeding genoemd. Dit maximum geldt dan soms voor de verschillende soorten van ondersteuning. Bijvoorbeeld voor zowel respijtzorg als een mantelzorgmakelaar.

Voor informatie over:

• vergoedingen van sommige technologische hulpmiddelen zoals als wek- en waarschuwingsapparatuur
• het zoeken naar de juiste zorgverlener
• wachtlijstbemiddeling
• het aanvragen van een pgb voor zorg uit de Zorgverzekeringswet.

• www.ikregelmijnzorggoed.nl: Rijksoverheid, informatie over welke zorg vergoed wordt door zorgverzekeraars in de basisverzekering, het eigen risico en of je recht hebt op zorgtoeslag.
• Mijnzorgverzekeraar.nl: alle zorgverzekeraars op een rij.
• www.patientenfederatie.nl Patientenfederatie
• Informatiegids zorgverzekering Patiëntenfederatie
• Veelgestelde vragen zorgverzekering Consumentenbond
• www.bmzm.nl: informatie over mantelzorgmakelaars
• Zorginstituut: een overzicht van de inhoud van het basispakket
• Zorgwijzer: onder meer een rekentool voor het berekenen van het vrijwillig eigen risico

Vergelijkingssites voor zorgverzekeringen

• www.poliswijzer.nl
• www.independer.nl
• www.zorgkiezer.nl
• www.zorgwijzer.nl
• www.overstappen.nl
• www.geld.nl/zorgverzekering